Minęły czasy, kiedy głównym powodem wyboru pracodawcy była jego stabilność finansowa i poziom wynagrodzeń. Wraz z wejściem na rynek pracy przedstawicieli generacji Y i Z wzrosło znaczenie czynników pozapłacowych. Elementem, na który młodsze pokolenie pracowników zwraca szczególną uwagę, jest atmosfera w pracy. Jest to jedno z ważniejszych kryteriów wyboru pracodawcy. Ale także powód, dla którego pracownicy są skłonni ponownie wkroczyć do raz opuszczonej rzeki. Pojawia się zatem pytanie – jak budować dobrą atmosferę w pracy? Oto 6 nieodzownych elementów.
Otwarta komunikacja i przestrzeń do rozmowy
Firma, w której pracownicy nie mają prawa głosu, ani prawa do zadawania pytań, i nie są traktowani po partnersku, nie może liczyć na wysokie miejsce w rankingu przedsiębiorstw, w których panuje dobra atmosfera. Dlatego budowanie takiej reputacji trzeba zacząć właśnie od wprowadzenia zasady otwartej i przyjaznej komunikacji. Niekoniecznie musi to być nieformalny sposób komunikowania się, choć niewątpliwie jest to spore ułatwienie. Jednak nie sama forma jest tu ważna, a właśnie życzliwość i partnerstwo, które oznaczają, że każdy może zadać współpracownikowi pytanie i uzyska pomoc. Ma to też drugą stronę – w sprzyjającej atmosferze mniej spraw jest zamiatanych pod dywan, więcej nieporozumień jest wyjaśnianych na bieżąco, co przekłada się na obniżenie tzw. niezdrowej rywalizacji.
Z doświadczenia wiem, że w dłuższej perspektywie relacje oparte na rywalizacji a nie na współpracy, negatywnie wpływają na atmosferę w zespole. A to przecież w harmonijnym, przyjaznym środowisku powstają najlepsze pomysły. Zbyt duży nacisk i stres – zwłaszcza długookresowy – demotywują pracowników, a nawet mogą prowadzić do wypalenia zawodowego.
– opowiada Paweł Wysocki, Prezes Zarządu firmy Quercus, specjalizującej się we wdrożeniach SAP w obszarze HR.
Efektywny system rozwiązywania sytuacji konfliktowych
Kolejnym warunkiem stworzenia pozytywnej atmosfery w pracy jest umiejętne radzenie sobie z konfliktami. To oczywiste, że tam, gdzie pracują ludzie, pojawiają się sytuacje konfliktowe, problemy do wyjaśnienia, spory. W dobrze zarządzanym zespole są nie tylko wyjaśniane w momencie powstania/zidentyfikowania, dobry lider potrafi z nich również wyciągnąć korzyści dla zespołu, przyczyniając się do jego rozwoju.
–W tym przypadku kluczowa jest postawa lidera oraz umiejętność radzenia sobie z sytuacjami konfliktowymi w oparciu o obiektywne przesłanki. Nie chodzi o to, aby reagować na zimno, lecz, by dysponować wiedzą, która pozwoli zidentyfikować źródło konfliktu i znaleźć odpowiednie sposoby poradzenia sobie z nim. Sposoby, które czasem prowadzą do nowatorskich rozwiązań. Jeśli takie uda się w sytuacji trudnej wypracować, to jest to niewątpliwie sukces wszystkich osób zaangażowanych w rozwiązanie problemu. Idealna jest jednak sytuacja, kiedy przełożony dysponuje narzędziami, które ułatwią mu obiektywne spojrzenie na konflikt.
– wyjaśnia Paweł Wysocki.
Niektóre narzędzia, jak np. SAP SuccessFactors, pozwalają nawet unikać konfliktów (nie dopuszczają do ich wystąpienia) dzięki m.in. standaryzacji oceny efektywności pracy lub zaangażowania pracowników. Moduł SuccessFactors Performance & Goals posiada opcję kalibracji, która pozwala ustandaryzować ten proces. W efekcie wszyscy menedżerowie dokonują oceny pracowników w ustandaryzowany sposób, w oparciu o takie same kryteria. Eliminuje to mimowolne kierowanie się subiektywnymi opiniami, w efekcie obniżając ryzyko wystąpienia nieporozumień w tym zakresie.
Klarowny podział obowiązków i skuteczny feedback
Opisany wcześniej sposób poradzenia sobie z problemem kompetencyjnym może być satysfakcjonujący dla wszystkich stron tylko pod warunkiem czytelnego, dobrze opisanego i dającego się zweryfikować podziału obowiązków w firmie oraz motywującego systemu kontroli. Po pierwsze, pracownik, który wie, co leży w zakresie jego obowiązków i w jaki sposób będzie z tego rozliczany, czuje się pewniej. Po drugie – w takiej sytuacji łatwiej jest przełożonemu ocenić pracę podwładnego. Ważne, aby ów feedback nie był odwlekany w czasie, lecz w razie wystąpienia nieprawidłowości od razu docierał do pracownika.
Najlepiej w formie zindywidualizowanej. Publiczne połajanki, jak mało co, psują atmosferę w zespole. Zwłaszcza w przypadku oceny efektywności pracownika przydają się obiektywne narzędzia, które czarno na białym wskażą elementy do poprawy. Sztuką jest oczywiście sposób przekazania takiej informacji – i tu przydaje się szczera, otwarta komunikacja, najlepiej w formie pozbawionej nadmiaru emocji. Są sytuacje, kiedy rzeczowe podejście do sprawy przynosi o wiele lepsze efekty. Ale nie można przy tym być pozbawionym empatii, bo być może problemy pracownika mają głębsze podłoże.
– przestrzega szef Quercus
Docenianie sukcesów
Feedback dotyczy oczywiście nie tylko niedociągnięć, ale również sukcesów pracownika. Sukces ma zwykle wielu ojców, dlatego warto wykorzystać tę jego „cechę”, przekazując dobre wiadomości w sposób, który wzmocni pozytywne relacje w firmie. Wspólne świętowanie sukcesów zbliża, a doceniony pracownik będzie czuł się potrzebny, wzrośnie jego zadowolenie z pracy i satysfakcja z dobrze wykonanego zadania.
Wspólne celebrowanie
Wspólne świętowanie sukcesów jest kolejnym ze sposobów budowania silnych więzi, a tym samym tworzenia przyjaznej atmosfery. Świętować można przecież zarówno w biurze, jak i poza nim. Wszystko zależy od: rodzaju sukcesu, stopnia zażyłości zespołu, miejsca pracy oraz okoliczności.
Uważam, że jednym z czynników, dla których atmosfera pracy w Quercus uznawana jest za jeden z naszych największych atutów, jest fakt, że często i chętnie wspólnie spożywamy posiłki. Są to na przykład firmowe obiady w naszym chillout roomie, śniadania, na których każdy prezentuje jakąś swoją specjalność, ale także – sponsorowane przez firmę – wyjścia całego zespołu „na miasto”. Zaczęliśmy to celebrowanie wspólnego czasu od słodkich piątków raz w miesiącu i okazało się, że powiedzenie „przez żołądek do serca” sprawdza się również w przypadku relacji pracodawca – pracownik .
– stwierdza Prezes Zarządu Quercus.
Integracja ma sens
Idealnym pretekstem do wzmacniania więzi w zespole są wyjazdy integracyjne. Istotne jest to, aby były one zaplanowane w taki sposób, by rzeczywiście cieszyły, a nie stały się tylko przykrym obowiązkiem. Przygotowując je, trzeba zatem zwrócić uwagę nie tylko na termin i miejsce, ale przede wszystkim na program, dopasowany do oczekiwań zespołu, ale też i długofalowych celów firmy. Dlatego idealne jest połączenie zajęć np. rozwijających miękkie kompetencje z aktywnościami sportowymi, choć niekoniecznie opartymi na rywalizacji.
Wszystko zależy od momentu, w jakim znajdują się firma i zespół, ale również od sytuacji zewnętrznej. Po trudnym czasie pandemii, w obliczu wojny w Ukrainie, dobrze jest np. włączyć w plan wyjazdów integracyjnych również warsztaty radzenia sobie ze stresem, albo – najprościej – seanse i zabiegi relaksacyjne. Oczywiście pod warunkiem, że wiemy, iż właśnie tego potrzebują współpracownicy. Bo może w ich przypadku lepsze efekty przyniesie aktywność połączona z adrenaliną i możliwością wykrzyczenia stresu? Warto zapytać o to pracowników. Ta wiedza pozwoli lepiej zaplanować event, a jednocześnie – zapewni lepszą atmosferę podczas samego wyjazdu.
– podkreśla Prezes Quercus, firmy wdrożeniowej SAP.
Otwarta komunikacja, jasno określony zakres zadań, umiejętność wyciągania pozytywów z sytuacji konfliktowych, rozwiązywania sporów oraz wspólne spędzanie czasu – to tylko kilka z całej listy elementów, które składają się na dobrą atmosferę w pracy. Często są to detale: możliwość hodowania własnych roślin na parapecie, kolorowe, przyjazne biura, elastyczny czas pracy. Jednak wspólnym mianownikiem, bazą dla dobrej atmosfery w pracy, jest poczucie wspólnoty i wynikająca z niego prawdziwa współpraca.