Co wynika ze zmian na rynku pracy dla pracodawców.

Zmieniający się rynek pracy stanowi coraz większe wyzwanie dla firm poszukujących pracowników. Nie jest to wyzwanie tylko dla działów zarządzania zasobami ludzkimi, staje się ono wyzwaniem dla wszystkich osób zarządzających, w tym kierowników liniowych.

Dostępność pracowników o określonych kompetencjach, skłonnych podjąć pracę na oferowanych warunkach i wykonywać ją z zaangażowaniem staje się obecnie także jednym z kluczowych kryteriów lokalizacyjnych przedsiębiorstw i ich oddziałów. Wybór danej lokalizacji – zarówno przypadku inwestycji nowych, jak również przenoszenia czy konsolidacji dotychczasowej działalności – nie jest już uzależniony jedynie od czynników infrastrukturalnych. Jednocześnie wiedza większości przedsiębiorstw o lokalnych rynkach pracy (szczególnie w perspektywie przyszłościowej) jest niewielka – często ograniczona jedynie do podstawowych wskaźników, takich jak stopa bezrobocia na lokalnym rynku pracy.

Dane z rynku pracy pokazują stosunkowo niską stopę bezrobocia (wykres 1) co potwierdza zmiany w kierunku rynku pracownika. Sytuacji, w której więcej jest mniej pracy niż osób jej poszukujących. Jeśli dodamy to tego niską stopę aktywności zawodowej możemy łatwiej zrozumieć powtarzające się w badaniach informacje o problemach pracodawców ze znalezieniem odpowiednich pracowników (wykres 2).

Wykres 1 Stopa bezrobocia i aktywność zawodowa ludności Polski w II kwartale 2016

Opracowanie własne na podstawie danych GUS – BAEL II kwartał 2016

Wykres 2 Deklarowane problemy ze znalezieniem pracowników

Źródło: Barometr Rynku Pracy VI, III kwartał 2016, Workservice.pl  

Problemy te dotyczyły głównie znalezienia i zatrudnienia pracowników niższego i średniego szczebla w sektorze usług. Ale także firmy handlowe i produkcyjne odczuwały kłopoty z zatrudnieniem pracowników na stanowiskach najniższych i średnich. Za tymi problemami idzie mniejsze niż zakładane zatrudnienie, przedłużające się procesy rekrutacji, a co za tym idzie wzrost jej kosztów. W sytuacji niższego zatrudnienia przedsiębiorca musi znaleźć inny sposób utrzymania lub zwiększenia produkcji lub liczby wykonanych usług. Nie „nadążenie” z zaspakajaniem popytu może spowodować utratę klientów i obniżenie pozycji konkurencyjnej. To niestety przekłada się także na postrzeganie firmy jako dobrego miejsca pracy wśród potencjalnych kandydatów do pracy.

Pracodawcy zamierzają tworzyć nowe miejsca pracy, co za tym idzie szukać nowych pracowników i ich zatrudniać (wykres 3). Zasadniczym wyzwaniem będzie jak znaleźć kandydatów, których można przeszkolić przed przystąpieniem do wykonywania zadań zawodowych. Kolejną kwestią będzie przedstawienie im takiej oferty aby skłonni byli podjąć pracę. Przy tej okazji trzeba zwrócić uwagę, na bardzo duże zróżnicowanie geograficzne polskiego rynku praccy. Bezrobocie przekracza w niektórych powiatach 27%, ale zatrudnienie np. w województwie warmińsko-mazurskim jest na poziomie poniżej 50%.

Wykres 3 Planowane zmiany zatrudnienia

Źródło: Plany Pracodawców, Instytut Badawczy Randstad, Raport z 31 edycji badania, 5 września 2016

Badania Instytutu Analiz Rynku Pracy pokazują stale spadającą liczbę aplikacji spływających w odpowiedzi na ogłoszenia o pracy. Poniżej przykład dla stanowisk w call centre (ale podobnie wygląda sytuacja przy innych rekrutacjach). Bardzo istotna staje się oferta pracodawcy. Nie wystarczające stają się minimalna pensja i brak perspektyw na podwyżkę lub zmianę innych warunków pracy.

Tabela 1 Liczba ofert – aplikacji spływających w odpowiedzi na ogłoszenie o pracę

Wpływ na to ma wiele czynników, o których pisać będziemy w kolejnych artykułach pokazując jednocześnie możliwe rozwiązania zapobiegające problemom z obsadzaniem stanowisk w przedsiębiorstwach.

Marcin Budzewski Instytut Analiz Rynku Pracy,

Paweł Ilcewicz Centrum Pracy i Kariery.