Akustyka biura – jest nowa norma

Znowelizowane Warunki Techniczne z 1 stycznia 2018 roku wprowadziły nową normę PN-B-02151-4:2015-06 określającą wymagania, jakie powinny spełnić pomieszczenia biurowe, by ograniczyć w nich hałas. Wprowadzona norma powinna być uwzględnione na etapie powstawania budynku, aranżacji lub rearanżacji biura. Jest to naturalne następstwo rosnących oczekiwań wobec przestrzeni biurowej.

Problem hałasu pojawia się w większości ankiet dotyczących satysfakcji ze środowiska pracy w polskich biurach. I tak, blisko 50% pracowników, ankietowanych przez agencję JLL wraz z firmą Skanska, stwierdziło, że w pracy najbardziej przeszkadza im hałas. Ten problem był wymieniany nawet częściej niż źle działająca klimatyzacja. Skargi związane ze złą akustyką pojawiają się też w najnowocześniejszych biurach.

W badaniu przeprowadzonym w Holandii, obejmującym 20 biur zaaranżowanych zgodnie z koncepcją Activity Based Working i ankiety z udziałem 2700 pracowników, także okazało się, że hałas jest najczęściej wymienianym problemem. Stwierdzono, że powodem jest przeznaczenie zbyt małej
przestrzeni na tradycyjne stanowiska pracy i jej nieodpowiednie przygotowanie pod kątem akustyki. Problemem są najczęściej nie wysokie poziomy dźwięku, ale fakt, że hałas w biurze niesie ze sobą zrozumiałą treść. Spełnienie wymagań nowej normy pozwala ograniczyć ten problem w znacznym stopniu.

Wymagania nowej normy dla biur open space

Norma PN-B-02151-4:2015-06 określa różne wymagania w zależności od typu i funkcji pomieszczenia. Dla biur open space określa minimalną
całkowitą chłonność akustyczną pomieszczenia w odniesieniu do jego powierzchni. Wynika to z bezpośredniej zależności między tym, jak wnętrze jest wykończone i wyposażone a tym, czy pomieszczenie wzmacnia dźwięki w nim generowane czy je wytłumia. W pomieszczeniu z wykładziną, ale odkrytym stropem lub sufitem podwieszanym o niskich parametrach pochłaniania dźwięku, odgłosy rozmów są wzmacniane przez odbicia fal dźwiękowych od twardo wykończonych powierzchni. Rozmowy są głośniejsze i będą przeszkadzać większej liczbie osób. Całkowitą chłonność akustyczną pomieszczenia można łatwo oszacować na etapie projektowania biura lub zweryfikować we wnętrzach już funkcjonujących.

W praktyce, by sprostać wymaganiom normy i zapewnić komfort użytkownikom, sufit stosowany w biurach open space powinien charakteryzować się wskaźnikiem pochłaniania dźwięku (αw) wynoszącym minimum 0,90. Dotyczy to przestrzeni całego biura na planie otwartym, wraz z ciągami komunikacyjnymi. W przypadku centrów telefonicznych wymagania są większe, stąd sufit akustyczny powinien mieć wyższy wskaźnik pochłaniania
dźwięku (αw > 0,95). W obydwu przypadkach bierzemy pod uwagę pomieszczenie, w którym zastosowano na podłodze wykładzinę dywanową. Jeśli jest to gres, podłoga z żywicy lub innego typu twarde wykończenie, wymagania wobec dźwiękochłonności sufitu lub innych elementów wnętrza będą rosły. Dotyczy to także sytuacji, gdy niedaleko tradycyjnych stanowisk pracy mają być zlokalizowane strefy spotkań ad hoc lub inne źródła zakłóceń
akustycznych.

Wymagania nowej normy – sale konferencyjne i inne pomieszczenia

W przypadku sal konferencyjnych, sal spotkań i innych pomieszczeń „do prezentacji słownych” celem jest zapewnienie dobrej zrozumiałości mowy i dlatego norma określa maksymalny czas pogłosu. By w praktyce zapewnić odpowiednio krótki czas pogłosu, w przypadku sal konferencyjnych
duże znaczenie, oprócz dźwiękochłonności sufitu, ma sposób wykończenia ściany. Przynajmniej jedna z nich, a najlepiej dwie przylegające do siebie
ściany, powinny być pokryte materiałem silnie dźwiękochłonnym. Ogranicza to poziome odbicia dźwięku, skracając w praktyce czas pogłosu i zapewniając komfort mówienia i słyszenia.

Wymagania względem innych pomieszczeń biurowych wymienionych w normie – gabinetów i holi wejściowych – są oparte także o maksymalne czasy pogłosu.
W pomieszczeniach silnie pogłosowych, jakimi są korytarze i hole wykończone twardymi materiałami, dźwięk rozchodzi się po całym budynku. Zastosowanie materiału dźwiękochłonnego na suficie (αw > 0,95) w formie sufitu wyspowego lub modułowego, jeśli to możliwe wykładzin dywanowych zamiast twardej posadzki, a na ścianach chropowatych fakturowych tynków zamiast gładzi gipsowej, pozwoli znacznie ograniczyć przenoszenie hałasu do dalszych części budynku i sprawić, że pomieszczenie będzie robiło wrażenie bardziej przyjaznego i gościnnego.

Meble mają znaczenie, ale…

Zapewnienie lepszej akustyki w biurze wspierają odpowiednie meble, na przykład sofy w formie kapsuł czy (bardzo ważne!) ścianki nabiurkowe lub wolnostojące. Są to elementy, które uwzględnia się w obliczaniu chłonności akustycznej pomieszczenia według wymagań normy, jednak one same nie są w stanie zapewnić odpowiedniej chłonności akustycznej pomieszczenia. Jeśli nad ścianką będzie się znajdował np. żelbetowy sufit, fale dźwiękowe odbiją się nad ścianką od twardej powierzchni sufitu i hałas będzie docierał do dalszej części pomieszczenia.
W pomieszczeniu wykończonym twardymi materiałami, np. z pozostawionym odkrytym stropem, rozmowa prowadzona przy biurku czy w ciągu komunikacyjnym może przeszkadzać osobom pracującym w promieniu nawet 17 m. Zastosowanie odpowiednich materiałów akustycznych przy w aranżacji biura może ograniczyć zasięg odgłosu rozmów do 10 lub nawet 7 m. W praktyce oznacza to sprawną komunikację z najbliższymi współpracownikami i brak zakłóceń ze strony osób, które siedzą dalej i nie są powiązane zadaniami. Tych wyników nie osiągnie się stosując samo umeblowanie.

Ecophon dostarcza rozwiązania i wiedzę

Spełnienie wymagań normy PN-B-02151- 4:2015-06 to podstawa konieczna do tego, by zapewnić w pełni funkcjonalną , nowoczesną powierzchnię biurową. Badania pokazują, że istnieje silny związek między tym, jak pracownicy oceniają poziom hałasu w biurze, a tym czy uznają biuro za wspierające produktywność. Spełnienie wymagań normy to także mniej skarg i problemów ze zmianą aranżacji w trakcie funkcjonowania biura. Stworzenie faktycznie działającego biura – takiego, które sprzyja efektywności i dobremu samopoczuciu pracownika – wymaga kompleksowej wiedzy i rzetelnego podejścia do technicznych aspektów biura.

Ecophon dysponuje zarówno wiedzą na temat akustyki wnętrz, jak i sprawdzonymi rozwiązaniami w tym zakresie. Zapraszamy do kontaktu w sprawie
akustyki biur.

Magda Szubert,
Ecophon Saint-Gobain
Magda.szubert@saint-gobain.com