Pięć ważnych zasad bezpieczeństwa

Niewielkie firmy są zwykle zbyt małe, by móc wdrożyć zaawansowane rozwiązania ochrony infrastruktury informatycznej. Aby uniknąć zastoju czy strat pieniężnych w przypadku potencjalnej awarii, warto pamiętać o kilku zasadach bezpieczeństwa, które nie są skomplikowane oraz nie wymagają znacznych nakładów finansowych

1. Niezbędne podstawy

Zaczynając opracowywanie planu skutecznej ochrony sytemu informatycznego firmy należy skupić uwagę na podstawowych zasadach bezpieczeństwa, takich jak:

• Ograniczenie użytkownikom uprawnień systemowych do tych, które są im niezbędne do pracy – ograniczenie ochroni nie tylko w przypadku przejęcia kontroli nad systemem przez atakującego, ale także przed (często nieświadomym) działaniem samego użytkownika, np. wyłączeniem zabezpieczeń czy zainstalowaniem złośliwego oprogramowania.
• Instalacja i regularna aktualizacja oprogramowania antywirusowego.
• Regularna instalacja poprawek systemowych oraz najnowszych wersji programów – najlepiej wszędzie gdzie to możliwe, włączyć automatyczną instalację poprawek. Złośliwe oprogramowanie wykorzystuje często luki (tzw. backdoory) w oprogramowaniu (nawet tym niepozornym, jak np. programy do przeglądania zdjęć), a poprawki zwykle łatają wspomniane „dziury” w oprogramowaniu.
• Przechowywanie istotnych danych na współdzielonym dysku sieciowym – tu również należy pamiętać o ograniczeniach dostępu i uprawnień dla poszczególnych użytkowników oraz o przemyślanym mechanizmie tworzenia kopii zapasowej dysku.
• Wyeliminowanie przypływu spamu, który jest najczęstszym nośnikiem niebezpiecznych treści, a także niepotrzebnie zapycha łącze internetowe. W tym celu należy zainstalować dobry filtr antyspamowy – warto pomyśleć o tym przed dokonaniem wyboru dostawcy poczty elektronicznej. Dla firm o ograniczonym budżecie wystarczającym narzędziem może okazać się Gmail.
• Zabezpieczenie sieci Wi-Fi – najlepiej stworzenie osobnej sieci o ograniczonych uprawnieniach dla gości oraz osobnej z szerszymi uprawnieniami dla pracowników.
• Permanentne szkolenie użytkowników z zakresu najnowszych zagrożeń, takich jak phishing, scamming, zjawisko podglądania przez wbudowane w laptopach kamery czy zagrożenia mobilne.

2. Eliminacja łatwych haseł

Bezpieczne korzystanie z sieci oraz rozmaitych usług zależy między innymi od poziomu trudności odgadnięcia wykorzystywanych przez pracownika haseł dostępowych. Mimo tego coroczne rankingi najpopularniejszych, najgorszych haseł potwierdzają, jak często upraszczamy sobie proces uwierzytelniania poprzez generowanie łatwych do odgadnięcia fraz, takich jak „qwerty” czy „12345”. Istnieją rozwiązania, które wspierają proces zarządzania hasłami, a korzystanie z takich systemów nie jest trudne. Warto rozważyć zakup narzędzi do zarządzania hasłami, takich jak np. LastPass (którego koszt to ok. kilkanaście dolarów rocznie) czy instalacji darmowego elektronicznego portfela, jak KeePass. Tego typu narzędzia biorą na siebie zadanie centralnego przechowywania haseł (nie ma przeszkód, aby były to długie i skomplikowane frazy) i wprowadzania ich do aplikacji i systemów podczas fazy uwierzytelniania.

– Idealną sytuacją jest, gdy hasło nadrzędne jest bardzo trudne do odgadnięcia – od prawdopodobieństwa jego załamania zależy los pozostałych. Elektroniczny portfel można z powodzeniem uruchomić w telefonie komórkowym, można także przenosić go między urządzeniami. Narzędzia zarządzania hasłami wspomagają także proces okresowej wymiany haseł oraz stanowią ochronę przed niebezpiecznymi keyloggerami– wyjaśnia Paweł Żal, lider zespołu testów Unizeto Technologies.

Dobrym sposobem na poprawienie bezpieczeństwa jest budowanie haseł na zasadzie akronimów (tzw. hasła mnemoniczne) na podstawie ulubionych cytatów, słów piosenek lub wymyślonych zdań, np. „Wczoraj na obiad zjadłem dwa hamburgery i wypiłem trzy szklanki soku. Za wszystko zapłaciłem 7 dolarów.” – można zapisać jako „Wnoz2hiw3ss.Zwz7$.” – nie zapominając o znakach specjalnych oraz interpunkcyjnych.

3. Przemyślany projekt infrastruktury sieciowej

Projektując firmową sieć należy pamiętać, że małe firmy z czasem ulegają rozrostowi. Już na samym początku warto zadbać o logiczny, jednolity wzorzec nazewnictwa zarówno elementów sieciowych (co pozwoli na szybkie zdiagnozowanie ewentualnych obcych ciał, które będą widocznie odstawały od wzorca), jak i etykietowania katalogów i dokumentów (dzięki czemu bezproblemowe będzie odnalezienie niezbędnych dokumentów nawet po długiej przerwie w pracy nad nimi).

Dodatkowo, w przypadku zmian kadrowych, nowi pracownicy będą mogli łatwo i szybko wdrożyć się w stosowaną systematykę.

4. Przywracanie kopii zapasowej

Poradniki zalecają zwykle wykonywanie kopii zapasowej danych. Sam fakt wykonania kopii może okazać się jednak niewystarczający, jeśli nie zostanie przemyślany proces jej przywracania. Przed podjęciem decyzji o sposobie wykonywania i przywracania kopii zapasowej należy odpowiedzieć sobie na pytania dotyczące potrzeb biznesu:

o   Przywrócenie danych od jakiego momentu w czasie będzie konieczne, aby firma mogła przetrwać skutki awarii bez strat zarówno finansowych, jak i wizerunkowych? – w zależności od profilu działalności, jedno przedsiębiorstwo może potrzebować przywrócenia danych sprzed minuty, innemu, z powodu rzadkiego przyrostu danych, wystarczy odzyskanie informacji sprzed tygodnia, a nawet miesiąca.

o   Ile czasu firma może poświęcić na czynność przywracania kopii zapasowej? – podobnie jak w powyższym przypadku, maksymalny czas na odzyskanie dokumentów jest sprawą relatywną i dla jednej firmy może wynosić minuty, dla innej będą to kwestie dni.

Uzyskane odpowiedzi wskażą kierunek w projektowaniu systemu dopasowanego do charakteru firmy, a także mogą pomóc w uniknięciu poniesienia niepotrzebnych kosztów.

5. Rozpoznanie prawa

Przedsiębiorcy często nie wiedzą, że oprócz podstawowych zasady ochrony danych osobowych, obowiązuje ich szereg ustaw i rozporządzeń określających zasady przechowywania danych. Mogą to być na przykład dyrektywy bezpieczeństwa, dotyczące chociażby sposobu zabezpieczenia czy okresu przechowywania danych.

Regulacje mogą wymuszać na właścicielu spełnienie wymogów dotyczących takich elementów infrastruktury IT, jak redundantne łącza internetowe, infrastruktura sprzętowa pozbawiona pojedynczych punktów awarii, redundantne zasilanie, zaawansowane systemy monitoringu sprzętu, ochrona przeciwpożarowa czy kontrola dostępu do pomieszczeń.

Rozpoznanie prawa w tym zakresie powinno być pierwszym krokiem podczas informatyzacji firmy. Spełnienie zaawansowanych technologicznie wymagań często jest jednak poza zasięgiem małych i średnich przedsiębiorstw, dlatego, jeśli charakter naszej działalności wymaga ich spełnienia, warto rozważyć outsourcing infrastruktury np. w postaci serwera dedykowanego zewnętrznego dostawcy. Dostawcy infrastruktur informatycznych lub usług w modelu chmurowym mają zwykle dostęp do najnowocześniejszych rozwiązań, które wdrażają znacznie prędzej, aniżeli pojawią się one na rynku w cenach dostępnych dla rozwijających się firm, dzięki temu przedsiębiorstwo może kupić narzędzia, na które nie byłoby go stać.