Pracodawco, postaw na światło! O znaczeniu odpowiedniego oświetlenia w miejscu pracy

Tworzenie komfortowej przestrzeni biurowej, podzielonej na strefy dedykowane różnym aktywnościom, które sprzyjają efektywności pracowników, nie jest już tylko jednym z trendów w aranżacji wnętrz, ale staje się obowiązkiem pracodawców.

Przyjemny dla oka design, ergonomiczne meble, pomieszczenia do pracy w ciszy, strefy relaksu, czyli tzw. chill-out roomy czy nawet boiska do koszykówki – te wszystkie rozwiązania można znaleźć w siedzibach nie tylko rynkowych gigantów, ale także mniejszych marek.  Aby stworzyć idealny „kąt” dla pracownika, bierze się pod uwagę wiele czynników, a firmy prześcigają się w wynajdywaniu kolejnych udogodnień, dzięki którym pracownicy będą czuli się jak w domu. Ale jak zawsze, diabeł tkwi w szczegółach. Nie wszyscy pracodawcy zdają sobie sprawę z faktu, jak wiele zależy od odpowiedniego oświetlenia w biurze. Zmęczenie oczu, niewyraźne widzenie i uczucie pieczenia pod powiekami to typowe dolegliwości osób chorujących na syndrom widzenia komputerowego[1]. Badania wykazały, że aż 96 proc. osób pracujących wiele godzin przy komputerze i przy niewłaściwym świetle miało przynajmniej jeden z objawów tej dolegliwości[2]. Jak zatem prawidłowo oświetlić biuro, by zadbać o zdrowie pracowników i wesprzeć ich efektywność?

Za syndrom chorego budynku odpowiada również złe oświetlenie

Otwarte firmy nie boją się inwestować w najnowszy design i rozwiązania architektoniczne wsparte nowymi technologiami, które wspólnie mają tworzyć komfortowe miejsce pracy. Oczywiście, nie można przy tym pomijać podstawowych zasad dotyczących dostosowania przestrzeni biurowej do potrzeb pracowników. – Źle zaaranżowane, „zagracone” biura ograniczają komfort pracy, narażają pracowników na nadmierny hałas oraz na brak wystarczającej ilości świeżego powietrza. Z kolei nieodpowiednie ulokowanie kluczowych stref biura na dużej przestrzeni, może np. skutkować długimi spacerami między działami, dezorganizując tym samym pracę całego zespołu i obniżając jego efektywność i powodować objawy podobne do syndromu chorego budynku (Sick Building Syndrome). Są to np.  bóle i zawroty głowy, podrażnienie oczu i dróg oddechowych, spadek koncentracji, znaczne osłabienie. Występuje nie tylko wtedy, gdy przebywamy w budynkach, które zostały wykonane z materiałów szkodliwych dla zdrowia, a nawet życia człowieka, ale również, gdy pracujemy w pomieszczeniach np. źle zaaranżowanych, z nieodpowiednią wentylacją. To wydaje się oczywiste, jednak nie wszyscy łączą te symptomy ze złym oświetleniem, co jest błędem – zauważa Iwona Żurawska, Dyrektor HR i Administracji w Intrum. 

Jakich zasad powinni więc trzymać się pracodawcy, aby dobrać odpowiednie źródło światła do biura, które z jednej strony będzie przyjazne dla zdrowia, a z drugiej będzie wpływać pozytywnie na koncentrację osób w nim pracujących?

Zbawienne działanie światła na zdrowie (nie tylko) pracowników

Światło jest kluczowe dla naszego funkcjonowania. Jego niewystarczająca ilość odpowiada za wzrost poziomu produkowanej przez nasz organizm melatoniny, przez co odczuwamy senność i zmęczenie. Nie bez powodu w krajach, w których występuje mniejsze nasłonecznienie diagnozuje się więcej zaburzeń psychicznych i depresji. Powstała nawet jednostka chorobowa określająca sezonowe zaburzenie związane z brakiem światła słonecznego SAD (Seasonal Affective Disorder)[3], na które w okresie jesieni i zimy choruje nawet 20 proc. populacji zamieszkujących te mniej „doświetlone” naturalnym światłem tereny[4]. – Ekspozycja na światło w ciągu dnia działa korzystnie na nasze zdrowie, wpływa pozytywnie na samopoczucie, koncentrację czy nawet metabolizm. Oczywiście dotyczy to również pracowników w przestrzeniach biurowych. Niestety, chociażby ze względu na późne godziny pracy firm czy kwestie architektoniczne, nie jest możliwe wykorzystanie jedynie światła naturalnego do oświetlenia biura. Z pomocą przychodzi nowoczesna technologia, dzięki której sztuczne oświetlenie daje pożądane efekty, zbliżone do tych, które może zaoferować człowiekowi światło dzienne.

Dostęp do naturalnego światła często determinują uwarunkowania architektoniczne budynku, ilość okien, jego położenie, a także czynniki takie, jak sąsiedztwo z innymi obiektami. Zdarza się, że w pomieszczeniach biurowych brakuje odpowiedniego doświetlenia wówczas z pomocą przychodzą rozwiązania oświetleniowe, które są w stanie zapewnić parametry zbliżone do światła naturalnego.

– Prawidłowo zaprojektowane oświetlenie biurowe może być zapewnione przez światło dzienne, sztuczne lub kombinację obu rodzajów. Ważne jest, aby występowało w odpowiednim natężeniu dostosowanym do rodzaju wykonywanych czynności, które zagwarantuje wydolność wzrokową, wygodę widzenia i komfort. Wybierając oświetlenie do pomieszczeń pracy, w tym pracy przy komputerze, należy zwrócić uwagę na współczynnik oddawania barw. Korzystne jest zainstalowanie opraw, które wytwarzają światło o maksymalnie wysokim współczynniku- powyżej 80. Tego typu lampy mniej męczą wzrok i zapewniają wierne odwzorowanie kolorów oraz naturalne oświetlenie przedmiotów. Ważnym aspektem, który ma istotny wpływ na nasze samopoczucie jest wybór odpowiedniej temperatury barwowej. W pomieszczeniach biurowych, częściej wybiera się oświetlenie o chłodnej, dziennej barwie, które wspiera koncentrację
i nie męczy wzroku, cieplejsze, dedykowane są pomieszczeniom do relaksu. Aby odpowiednio zaprojektować oświetlenie stanowisk pracy, warto sięgnąć po poradę specjalisty, który w procesie projektowym uwzględni wszystkie aspekty aranżowanej przestrzeni – mówi arch. Izabela Markowska, pracownia 3DPROJEKT architektura.  

– Patrząc z perspektywy firmy, prawidłowo zaprojektowane miejsce pracy powinno również uwzględniać aspekty związane z wydajnością energetyczną, a co za tym idzie, maksymalnym wykorzystaniem światła dziennego. Te kwestie doskonale wspierają inteligentne rozwiązania oświetleniowe dostępne na rynku, które pozwalają automatycznie dostosowywać natężenie światła sztucznego do ilości światła docierającego z zewnątrz, uwzględniając takie parametry, jak pora roku czy pora dni. Optymalizacja i uproszczenie użytkowania oświetlenia nie tylko korzystnie wpływa na finanse firmy, ale także na zdrowie pracownika i komfort pracy – stwierdza Kamilla Walicka, organizatorka Targów Światło.

Wygląd biura, a marka pracodawcy

– Zadbanie o właściwe zaaranżowanie przestrzeni biurowej, a w tym i oświetlenie, ma ogromny wpływ na jakość pracy oraz zdrowie pracowników. Jak pokazują przykłady takich światowych gigantów jak Google czy Facebook, takie działanie staje się również coraz częściej ważnym narzędziem employer brandingowych w walce o pracownika – zaznacza Iwona Żurawska, Dyrektor HR i Administracji w Intrum. Według badań BPO i Centra Usług Wspólnych 65 proc. pracowników biurowych uważa, że nowocześnie zaprojektowane biuro sprzyja produktywnej pracy i zachęca do wybrania pracodawcy, który takie rozwiązania oferuje. Co więcej, ponad 80 proc. respondentów chciałoby przed zatrudnieniem zobaczyć swoje miejsce pracy w biurze[5]. Te dane pokazują, jak wielkie znaczenie i wpływ na dalsze decyzje o tym, czy godzimy się przyjąć daną ofertę pracy, ma pierwsze wrażenie, jakie na potencjalnych pracownikach robi biuro. 

[1] Computer Vision Syndrome – CVS.

[2] Klinika Okulistyki Akademii Medycznej we Wrocławiu, badanie przeprowadzone na 5000 osób.

[3] https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/seasonal-affective-disorder/symptoms-causes/syc-20364651

[4] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4673349/

[5] Raport BPO i Centra Usług Wspólnych: Pracownicy sektora zabierają głos w sprawie swojego miejsca pracy.